TÜRK DİLİ GAZETESİ ve “Ayvalık” DİZİNİ (1934-1939)

Türk Dili Gazetesi'nin 2  Temmuz 1934 tarihli sayısı.
(kaynak: İstanbul Üniversitesi)

Türk Dili Gazetesi, 1926-1968 yılları arasında Balıkesir’de yayımlanmış bir süreli yayındır. Gazetenin ilk sayısı 16 Mayıs 1926 tarihinde yayımlandı. Gazetede, Kemal Özer imzası ile 27 Birinci Teşrin (Ekim) 1937 (3695) - 17 İkinci Teşrin (Kasım) 1937 (3711) tarihleri arasında: "Tarih tetkikleri: Ayvalık Tarihi.." adıyla yayımlanan sayılarını okura sunarken, gazete ve yazar hakkında özet bilgiler de vermiştim (Köksal, 2021).

Bu blogumda ise; gazetenin 1934-1939 tarihlerine ait koleksiyonuna sahip olan İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'nin yayımladığı "İstanbul Üniversitesi Gazeteden Tarihe Bakış Projesi" kapsamında yer alan "TÜRK DİLİ GAZETESİ" sayfalarındaki “Ayvalık” hakkında dizini ve bilgileri vermeğe çalışacağım. 

1934 YILI

13 Temmuz 1934, S:4253, s.2

Muhip beyin yeni memuriyeti 

Sabık Ayvalık Belediye reisi ve Umumî Vilâyet Meclisi azası Muhip [Özyiğit] bey İktisat Vekâleti şube müdürlüğüne tayin edilmiş, bir gün evvel şehrimizden Ankara'ya geçmiştir.

Muhip beye yeni vazifesinde muvaffakiyet dileriz.

23 Temmuz 1934, S:4261, s.1

Zeytin Mıntıkasında Zeytin Sineği ile mücadale. 

Devam etmekte olan mücadele şimdiden eyi neticeler alınıyor.

Ayvalıkta bir manzara: çamlık

Vilâyetimizin zeytin mıntıkası olan Edremit, Ayvalık, Bürhaniye, Bandırma ve Erdekte zeytin sineği ile yapılmakta olan mücadele devam etmektedir.

Bandırma ve Erdekteki mücadelenin birinci safhası birkaç günü kadar ikmal edilecektir. Haber aldığımıza göre bu mıntakada iki ziraat fen memuurunun nezareti altında amelei mükellefinin ve zeytinlik sahiplerinin iştirakile yapılmakta olan mücadelenin eyi neticeleri şimdiden görülmeğe başlamıştır. Mücadelede zeytin sineğinin tamamen imha edileceği tahmin edilmektedir. Ziraat Vekâleti yalnız bu mıntıka için kıtk ton melas, bin yüz kilo arsinikiyyeti sut, yüz doksan tulumba vermiştir.

Bürhaniyede sinek uru denilen haşere ile yapılan mücadeleden de eyi ne-

(Devamı ikinci sayfada)

(Üst tarafı birinci sayfada)
Zeytin Mıntıkasında
tice alınacağı ümit edilmektedir. Edremit zeytinlerinde de hastalık varsa da zararı o derece fazla eyi bir ümitle mücadeleye devam edilmektedir.

23 Temmuz 1934, S:4261, s.2

Memlekette Tetkik.
Memleket dahilinde tetkik seyahatine çıkan genç muallimler dün şehrimize geldiler.

Garbi Anadoluda bir tetkik gezisine çıkmış olan Gazi terbiye enstitüsü talebeleri dün Kütahya yoluile şehrimize gelmişler ve Necati Bey Muallim mektebine misafir olmuşlardır.

Enstitü resim muallimi Şinasi Hüsnü beyin idaresinde edebiyat zümresinden mezun olan Hüseyin Avni, Pedeğoji zümresinden mezun Hurrem, Remzi ve beden terbiyesi son sınıfından Recep baylerin iştirak ettiği bu seyyah kafilesi Ankaradan şehrimize kadar olan ksımı da trenle seyahat etmişlerdir.

Genç muallimler şehrimizde birkaç gün kalarak iktisadi ve içtimaî tetkikatta bulunacaklar müteakiben tetkiklerine devvam etmek üzere bisikletlerle Balyaya hareket edeceklerdir.

Muallimler Balyadan sonra sırasile Edremit, Bürhaniye, Ayvalık, Berğamaya uğrayarak İzmire geçecekler Aydın, Antalya, Isparta ve Afyon üzerinden Ankaraya dönecekler bu müddet zarfında şehir, kasaba ve köylerde tetkikat yapacaklardır.

Bu güzel teşebbüslerinden dolayı genç muallimleri hararetle tebrik eder muvaffakıyetlerini dileriz.

25 Temmuz 1934, S. 4262, s.2
Baytar Müdürü
İki gün evel Ayvalığa giden vilâyet baytar müdürü Behçet bey şehrimize dönmüştür. Behçet bey Ayvalık ve Altınovada bir meselenin tahkikni yapmıştır.


26 Temmuz, 1934, S. 4263, s. 2
Genç Muallimlerin seyahati.
Gazi enstitüsü talebeleri dün Balyaya hareket ettiler.
İki gündür şehrimizde bulunan Gazi Terbiye Enstitüsü talebeleri dün sabah bisikletlerle Balyaya
hareket etmişlerdir. Enstitü talebeleri sırasıiel Balya, Edremit, Bürhaniye, Ayvalık, Ayvacık kazalarına uğrıyacaklar ve bilhassa Balyada madeni, Ayvacıkta iki Çetmi köyünü ziyaret ederek tetkikatta bulunacaklardır.


Bergama, İzmir, Aydın, Isparta, Antalya ve Afyon Karahisar da genç muallimlerin tetkik sahası içinde bulunmaktadır.


27 Temmuz 1934, S. 4264, s. 2
Vilâyette iskân teşkilâtı kaldırıldı.
Üç memur açıktadır.
Yeni iskân teşkilâtının tevfikan vilâyet iskân teşkilâtı kaldırılmıştır.


İskân teşkilâtının kaldırılması üzerine vilâyet iskân teşkilâtında çalışan beş memurdan ikisi yeni vazifelere tayin edilmiş üçü açıkta bırakılmıştır. Açıklara kalanlar teffiz memuru Kâmil, iaşe memuru Mehmet, istatistik memuru Bahattin beylerdir.


İskân memuru İzzet bey 20 lira maaşla ikinci sınıf katipliğe, memurlardan Şefik bey 25 lira maaşla üçüncü sınıf kâtipliğe tayin edilmişlerdir. İzzet merkezde Şefık bey Ayvalıkta vazife görecektir. Şefik bey Ayvalık iskân işlerini kısa bir zamanda bitirmeğe çalışacaktır.


30 Temmuz 1934, S. 4266, s.2
Hakkı bey talebelerine veda ediyor.
Vilâyet maiyet memuru Hakkı beyden dün bir mektup aldık. Yakın zamana kadar Ayvalık orta mektep tarih, coğrafya muallimi olan Hakkı bey bu mektubu ile muallimlik mesleğinden ayrılması münasebetile talebelerine veda etmektedir.


Ayvalık orta mektebi talebelerine;
Heyecan ve sevgiden örülmüş ağların içinde benliğim bir kat daha vuzuha kavuştu. Serin bir kaynağın harareti yenen şifakâr tesirini sizde gördüm. Billûrlaşan masumiyetinizin, cıvıltıları, alâkaları tanıyanları içinde ömrümün günahsız saatlerini yaşadım.


Bünyenizin saffet dolu iucaçlarına millî terbiyenin, millî vicdan ve şuurun tohumlarını serperken iman ve idrakin en müsait taşkınlığına sizin aranızda şahit oldum.


Bu toptan kazancıni bu gün toptan hicranını kızğın bir ağ gibi benliğime sardım. Ruhumun şimdiden şahlanan iştyakını dindirecek memba nerede. Kulaklarımda derin akisleri kalan muhabbet dolu seslerinizin artık muhatabı olamayacağım. Zakânın hergün yeni bir filizini görmek suretile bahtiyarlığımla başbaşa kaldığım saatler bir daha geri gelmiyecek. Allaha ısmarladık.


Aranızdan ayrılırken olgun ve faydalı bir kitap haline geldim. Sayfaların satırlarla bağlanan herşye arasında yarınki harikulâdeliklerin en isabetli müjdesini de beraber görüyorum.


Maddi varlığınızın bana hitap eden ufulesinden uzaksamda maneviyatınızın eksir haline gelmiş usaresini onu eyi bilen ve tanıyan bir muallim sıfatile, beraber götürüyorum.
Sıralarınızın üzerinde halkalanan parmaklarınız, dinlemek ve öğrenmek zevkinin mihrabı olan hadekalarınız, iman ve ismeti temiz bir poz halinde taşıyan çehreleriniz, öğreticileriniz için ne geniş ne zevkli bir cesaret çerçevesidir. Bilirsiniz ki vücut halinde kendisini öğrenmek selâına kaptıran muallim hepinizi bir olarak görür. Birinizde hepinizi teşhis eder.


Ben o birlerden bütnü, ifade halınde bir olarak kalbimde taşıyacağım. Allahaısmarladık.


HAKKI


5 Ağustos 1934, S. 4271, s.2
Ayvalıklılar şehrimize
(B) gümesi şampiyonu Ayvalık İdmanyurdu cuma günü şehrimize gelmiş ise de (A) gümesi galibi K. İdmanbirliğine tebliğat yapılmadığından maç yapmadan Ayvalığa dönmüştür.


Ayvalıkla K. İdmanbirliği arasında Altay-Birlik maçından evel yarım saat kadar bir ekzersis maçı yapılmıştır.


Final iki hafta sonra şehrimizde yapılacaktır.


9 Ağustos 1934, S. 4274, s.2.
Yeni Ayvalık kaymakamı
Yeni Ayvalık kaymakamı Hüsnü bey şehrimize gelek vilâyetle temas etmiştir. Hüsnü bey vazifesine başlamak üzere dün Ayvalığa gitmiştir.


Konya vilâyeti idare heyeti azalağına tayin dilen eseki kaymakam Rasim bey bugünlerde Konyaya giderek yeni vazifesine başlıyacaktır.


9 Ağustos 1934, S. 4274, s.2.
Belediye icraatı
107 Numarall Ayvalık otomobili sahibi ile darbali oteli karşısında kebapçı Hasan efendi hakkında belediyece tahkikata girişilmiştir.


Otomobil sahibinin karnesiz şoför kulland ğı ve kisilmsi lâzım gelen bağajını kestirmediği ve kebapçının da müşterilerine satmak üzere yaptığı şerbete kar kattığı anlaşılmıştır.


22 Ağustos 1934, S. 4285, s.2.
Ayvalık Altınova Yolu.
Ayvalık- Altınova yolunun iki kilometrelik kısmı bu sene yapılacaktır. Bu hususta münakasa açılmıştır .


Şartname ve keşifnameye göre bu kısmın toprak tesviyesi ve kaldırım inşaatı 8300 küsur liraya çıkacaktır.


27 Ağustos 1934, S. 4289, s.2.
Valimiz
Dün Ayvalığa gitti.
Vali bey dönüşte Bürhaniye ve Edremite de uğrayacaktır.
Valimiz Salim bey tetkikat ve teftişatta bulunmak üzere dün Ayvalığa gitmiştir.


Valimiz dönüşte Bürhaniye ve Edremide de tetkikat ve teftişatta bulunacaktıt. Vali beyin bu seyahati üç dört gün sürecektir.


28 Ağustos 1934, S. 4290, s.2.
Valimiz Ayvaıkta.
Ayvalık , 27 (Muhabirimizden) - Valimiz Salim bey dündenberi şehrimizde bulunuyor. Vali bey bugün hükûmet konağını ve belediyeyi ziyaret etmiş, belediyede şehir işleri hakkında belediye reisi tarafından verilen izahatı alâka ile dinlemiştir.
Vali bey Ayvalıktan sonra Bürhaniye ve Edremide de uğrıyacak buralarda da tetkiyat ve teftişatta bulunacaktır.


30 Ağustos 1934, S. 4292, s.2.
Valimiz Salim bey teftiş-
tan avdet etti.
Ayvalık, Bürhanıye ve Edremit havalisinde tetkik ve teftiş seyahati yapmakta olan valimiz Salim bey dün akşam şehrimize dönmüştür.


10 Eylül 1934, S. 4299, s.2.
iki tahrirat kâtibi
Erdek tahrirat kâtibi Sadettin ve Ayvalık tahrirat kâtibi Hidayet efendiler vilâyetçe becayiş edilmişlerdir.


11 Eylül 1934, S. 4300, s.2.
Vilâyet
Yollarında faliyet..
Dün Ayvalık- Altınova yolunun ihalesi yapıldı.
Vilâyet Daimi Encümeni dün Vali beyin riyaseti altında toplanmıştır. Vilâyet Nafıa başmehendisinin de iştirak ettiği bu toplantıda hususi idareye ait birçok işler görüşülmüş bu meyanda Ayvalık - Altınova yolunun ihalesi yapılmıştır. Yol keşif bedelinden yüzde 27, 70 tenzilâtla ihale edilmiştir.


11 Eylül 1934, S. 4300, s.2.
Zeytincilik tetkikatı.
İktisat Vekâlati eski müsteşarı ve merkez bankası idare meclisi azasından Zeynelabidin bey dün şehrimize gelmiş ve Ayvalığa geçmiştir. Zeynelabidin bey Ayvalıkta zeytincilik hakkında tetkikat yapacaktır.

---

KAYNAKÇA

Aka, D. (1944).

Ayvalık iktisadi coğrafyası. İstanbul: yay.y.

Alçıtepe, G. (2007).

Halkevleri dergilerinde yayınlanan tarih konulu makaleler bibliyografyası-I. Kebikeç Dergisi, -(24), ss.295-323.

Aslan, H. (2019).

Türk Dili gazetesindeki edebî ve kültürel içerikli yazıların sistematik indeksi. (Tez No.580227) [Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi].

Ayhan, A. (2004).

Balıkesir ve çevresi inanç merkezleri. Ankara: Türkiye Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı Uluslararası Türk Dünyası İnanç Merkezleri Kongresi Bildirileri, 23-27 Eylül 2002, Mersin, c.5, ss.177-187.

Erim, H. (1948).

Ayvalık Tarihi. Ankara: yay.y.

Günay, S. (2015).

Gönenli Yazarlar, 15 Eylül 2015, http://gonenkulturplatformu.blogspot.com/2015/09 (erişim tarihi: 21 Ekim 2021).

Köksal, H.K. (2021).

1937 YILINDA, TÜRK DİLİ GAZETESİ'nde YAYIMLANMIŞ BİR AYVALIK "monografisi", 25 Ekim 2021, son erişim tarihi: 3 Kasım 2023.

Özer, K. (1937).

Tarih tetkikleri: Ayvalık tarihi..., Balıkesir: Türk Dili Gazetesi.

Raffenel, C.D. (1822).

Historia des événemens de la Grèce... / Paris : Chez Dondey-Dupre pere et fils.

Stavrakis, H. (Σταυράκη, X.) (1861).

Αι Κυδωνίαι προ του 1821 κατά τον Κυρίον Μ. Δ. Ραφφενέλον / İzmir : Damianoú (Δαμιανού) Matbaası.

Tekdurmaz, B. (2004).

Balıkesir Halkevi çalışmaları ve Kaynak dergisinin sistematik indeksi. (Tez No.190390) [Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/   

Yalçınkaya, B. (2017).

1937 ve 1941 yılları arasında Türk Dili gazetesinde edebi ortam. (Tez No.579225) [Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi].  

27 Birinci Teşrin 1937, s.3695 Tarih tetkikleri: Ayvalık Tarihi..

28 Birinci Teşrin 1937, s.3696 Tarih tetkikler II: Ayvalık Tarihi..

4 İkinci Teşrin 1937, s.3700 Tarih tetkikler III: Ayvalık Tarihi..

5 İkinci Teşrin 1937, s.3701 Tarih tetkikler III [IV]: Ayvalık Tarihi..

6 İkinci Teşrin 1937, s.3702 Tarih tetkikler V: Ayvalık Tarihi..

7 İkinci Teşrin 1937, s.3703 Tarih tetkikler VI: Ayvalık Tarihi..

10 İkinci Teşrin 1937, s.3705 Tarih tetkikler VII: Ayvalık Tarihi..

11 İkinci Teşrin 1937, s.3706 Tarih tetkikler VIII: Ayvalık Tarihi..

12 İkinci Teşrin 1937, s.3707 Tarih tetkikler IX: Ayvalık Tarihi..

13 İkinci Teşrin 1937, s.3708 Tarih tetkikler X: Ayvalık Tarihi..

14 İkinci Teşrin 1937, s.3709 Tarih tetkikler XI: Ayvalık Tarihi..

16 İkinci Teşrin 1937, s.3710 Tarih tetkikler XII: Ayvalık Tarihi..

17 İkinci Teşrin 1937, s.3711 Tarih tetkikler XIII: Ayvalık Tarihi..