hezarfen: AYVALIKLI SANATÇI ve DÜŞÜNÜRLER IV: Yiannis Imbriotis (Γιάννης Ιμβριώτης)

(foto.01) Yiannis Imbriotis (Γιάννης Ιμβριώτης) (1898, Ayvalık - 5 Kasım 1979, Atina)
(kaynak: left.gr)

(foto.02) 24 Nisan 1940'da Nazilerin

Atina'yı işgal etmeleri.

(kaynak: ozhanozturk.com)

Bu yazı dizisinin adını "AYVALIKLI SANATÇI ve DÜŞÜNÜRLER" haline getirmek zorunda kaldım.

Bunun bir nedeni, Ayvalık'taki özellikle 1850 sonrası oluşan kentsel zenginleşme ve dolayısı ile, Osmanlı Devleti topraklarında "ender yaşanan burjuvalaşma" nedeniyle, çoğu ailenin üçüncü kuşağını "batıdaki modern bilimler okullarında okumaya sevk etmesi" idi. Ki konumuz olan Yiannis Imbriotis (Γιάννης Ιμβριώτης) bu anlamda Paris ve Berlin'de "felsefe ve psikoloji" okumuştu.

Diğer nedeni ise; bu kişilerin 1922 sonrasında gittikleri "Helen ülkesinde" bekledikleri ilgiyle karşılaşmaması, daha da beteri: neredeyse bir yıl süren "İtalya savaşı" (28 Ekim 1940 – 23 Nisan 1941), ardından dört yıl süren "Nazi işgali" (24 Nisan 1941 - 18 Ekim 1944) yaşaması (foto.02), derken, 1974 yılına kadar süren "faşist diktatörlük ile savaş" yılları yaşamış olmasıydı. Tabi buna: ABD ve Birleşik Krallığın desteklediği "Venezelist ve anti komünist" Ulusal Cumhuriyetçi Yunan Birliği (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος- EDES) ile Yunan Demokratik Ordusu (Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας - DSE) önderliğinde, 1955 yılına kadar süren iç savaşı da eklemek gerekir.

-- * --

Yiannis Imbriotis (Γιάννης Ιμβριώτης) Helen felsefeci, siyaset insanı ve Selanik Üniversitesi öğretim üyesi idi. Marksist düşüncenin Yunanistan'daki en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilmektedir.

1898 yılında Ayvalık'ta doğdu. Anne ve babasının isimleri Konstantinos (Kωνσταντίνος) ve Theano (Θεανώ)'du.

Atina Üniversitesi (Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών)'de "antik Helence ve felsefe" okudu. Daha sonra Berlin ve Paris Sorbonne Üniversitelerinde "psikoloji ve felsefe" alanında çalışmalarına devam etti. Yunanistan Milli Kütüphanesi (Εθνική Βιβλιοθήκη)ne kütüphaneci olarak atandı. Bu görevde 1931 yılına kadar kaldı. 1932'de Selanik Aristoteles Üniversitesi (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης - ΑΠΘ)'nin "psikoloji" dersine yardımcı doçent olarak seçildi. Bu pozisyonda sekiz yıl hizmet verdikten sonra, şubat 1940'ta, Selanik Aristoteles Üniversitesi Felsefe Okulu felsefe kürsüsüne profesör olarak atandı.

Nazi işgali sırasında, Milli Direniş'e katıldı. 1944 yılında, Ellinikos bölgesi 31 nolu sokaktaki evi Almanlar tarafından bombalandı. Haziran 1944'te, Alman işgal yetkilileri tarafından tutuklandı ve Atina yakınlarındaki Pavlou Mela (Παύλου Μελά) kampına hapsedildi (foto.02), (foto.03) ve (foto.04).

(foto.02) Ludemis adasında sürgün günleri. Fotoğraftakiler soldan sağa: Menelaos Ludemis.
Yiannis Imbriotis, ziyaretçileri Katina Fotiadou ve sürgün Dimitris Fotiadis.
Ağustos 1950 - Aralık 1951 arası. (kaynak: searchculture.gr)

(foto.03) Menelaos Ludemis, Tz. Karousos, Yiannis Imbriotis, Manos Katrakis. Yıl 1949.
(kaynak:makronissos.org)

(foto:04) Makronissos sürgünü anıları. Soldan sağa: Giorgos Giolasis,

Menelaos Ludemis, Dim. Fotiadis, Manos Katrakis, Tzavalas Karousos,

Nik. Papaperiklis, Yiannis Imbriotis, Kostas Matsaka. Yıl 1950.

(kaynak: facebook.com)

Siyasi görüşleri nedeniyle "kamu hizmetlerinin temizlenmesine ilişkin" (περί εξυγιάνσεως των δημοσίων υπηρεσιών) karar hükümlerine dayanılarak Bakanlar Kurulu kararıyla görevinden uzaklaştırıldığı 1946 yılına kadar, profesörlük görevini sürdürdü. 1946'da Ulusal Direniş örgütündeki arkadaşları; İzmir doğumlu George Tenekidis (Γιώργος Τενεκίδης) ve Kayseri doğumlu Charalambos Theodoridis (Χαράλαμπος Θεοδωρίδης)'inde içinde bulunduğu bir grup arkadaşı ile birlikte, Ege Denizi'ndeki bir adaya sürgüne gönderildi.

(foto.05) Sürgündeki milletvekilleri. Michalis Vournas, Costas Gavrielidis, Ilias Iliou,

Yiannis Imbriotis, Michalis Kyrkos, Lykouris M., Mantakas M., Mariolis K.,

Basiakos K., Partsalidis Mitsos (Moas), Pasalidis Ioannis, Proimakis Manolis,

Sarafis Stefanos, Tsochas Nikos , Hatzis Michalis Tarih 10 Kasım 1951

(kaynak: farosthermaikou.blogspot.com)

1951 yılında sürgündeyken Birleşik Demokratik Sol Parti (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά - ΕΔΑ)'den milletvekili seçildi. İç savaş döneminde iken tekrar tutuklanarak sürgün edildi (foto.05). 1955'te Yunanistan Uluslararası Yardım ve Barış Komitesi (Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη)'nin kurulmasına öncülük etti ve diğer 76 tanınmış kişiyle birlikte kuruluş bildirgesine imzaladı. 1967 yılında bu kez cunta tarafından Leros (Λέρος) adasına sürgüne gönderildi.

Ekim 1975'de Marksist Araştırma Merkezi (Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών)'nin kurucu üyelerinden biri oldu, Diktatörlüğün yıkılması ve Yunanistan Komünist Parti'sinin yasallaşmasının ardından bilimsel ve politik olarak yeniden faaliyete geçti.

Öğrenim gördüğü yıllardan itibaren tanıştığı ve hayat boyu arkadaşı olan ünlü eğitimci Roza Ioannou (Ρόζα Ιωάννου) ile evlendi. Roza, Helen eğitim tarihinde; 1937 yılında kurulan, zihinsel engelli çocukların eğitimi için çalışan Atina Model Özel Okulu (Προτύπου Ειδικού Σχολείου στην Αθήνα - ΠΕΣΑ)'nun kurucularından birisi olması nedeni ile ünlüdür. Çiftin hiç çocuğu olmadı.

Yiannis Imbriotis, Helen dilinde dersler verdi ve yazdı. Fikirleri ve eserleriyle Helen harflerini zenginleştirdi ve Selanik Aristoteles Üniversitesi Felsefe Okulu'nun entelektüel demokrasisine katkıda bulundu. Yazılı çalışmaları zengin olup felsefi, politik ve ideolojik konularını kapsamaktadır.

5 Kasım 1979'da, 91 yaşında Atina'da öldü. Vasiyeti ile gelirini felsefe bölümü öğrencilerinin Felsefe Fakültesi'ndeki öğrenimleri sonuna kadar desteklenmesi amacıyla kullanmak üzere Selanik Aristoteles Üniversitesi'ne bıraktı. Ayrıca zengin kütüphanesini Felsefe Bölümü'ne miras bıraktı.

BİBLİYOGRAFİSİ