hezarfen: Contaxis

10 Temmuz 2024 Çarşamba

ŞARK YILLIKLARINA GÖRE AYVALIK'ta "gazeteciler"

(fotoğraf.01) Aiolikis Astir (Αιολικος Αστηρ) dergisinin 1. sayısı kapağı.
(kaynak: Yunanistan Millî Kütüphanesi (Εθνική Βιβλιοθήκη))

Uzun yıllar, ünlü Ayvalık kartpostal editörü "Contaxis'in kim olduğu?" konusuna eğilmiştim. Bulabildiğim Aiolikis Astir (Αιολικος Αστηρ) dergilerindeki her fotoğraf karesini uzun süre inceleniş (Köksal,2023) hatta, bir süre önce yayımladığım blog dizisindeki fotoğrafçıları bu çalışmada bulmuştum (Köksal,2024). Sevgili Taylan (Köker)'ın, 2019 yılında yaptığı Contaxis etkinliğine de katıldım. Ancak bir türlü Constantin D. Contaxis hakkında yeterli bilgiye ulaşamadım.

Ta ki, Ayvalık Belediyesi için hazırladığım çalışmada, bu kişinin "-en azından bir süre- Ayvalık'ta yaşadığını, burada gazetecilik yaptığını, hazır giyim mağazası açtığını ve -içinde neredeyse- herşeyin satıldığı bir bonmarşe sahibi" olduğunu öğrendiğim güne kadar (Köksal,2022.b:156).

Kapitalizmin, Osmanlıı coğrafyasında "görece hızlı geliştiği bu kasaba"da -yıllıklardaki kayıtlara göre- 1909 yılında halen "gazeteci olmaması" bir tartışma konusudur. Bu tartışma aracılığı ile -belki de- Aiolikis Astir (Αιολικος Αστηρ) dergisinin ancak 1911'de çıkmaya başlamasını (Köksal,2023) veya 1894 yılının son günlerinde Dr. Şerafettin (Mağmumi) garsonlardan gazete istediğinde; "onbeş günden beri okuma lezzetinden mahrum (kaldığı) İstanbul gazetelerinin birini" bulmaları olayını açıklar (Köksal,2022.a;Şerafettin,2002:139).

"L'Indicateur Ottoman" kayıtlarına göre Ayvalık'ta, 1909-1922 arasında iki adet "gazeteci" çalışmıştır. Bunlar:

- Contaxis (G.D.)
- Sismanis (M.) dir.

Yıllıklara göre, aynı zamanda 1. Dünya Savaşı ve Ulusal Kurtuluş Savaşını da içeren bu yıllarda; 1909-1912 arasında Contaxis, 1913-1922 arasında ise Sismanis "gazetecilik" yapmışlardır.

Bu kişilerin mesleki etkinlik dönemleri (tablo.01)'de sunulmaktadır.

(tablo.01) 1909-1922 arasında etkinlik gösteren "gazeteciler".
(kaynak: SALT Araştırma)

.: büyütmek için tabloya basınız :.

KAYNAKÇA

Köksal. H.K. (2024)

BLOGLARIMDAKİ "Ayvalıklı sanatçı ve düşünürler" DİZİNİ, 14 Mayıs 2024.

son erişim tarihi: 7 Temmuz 2024.

Köksal. H.K. (2023)

AIOLIKOS ASTIR DERGİSİ'nin İLK SAYISI (1 Ekim 1911), 10 Ekim 2023.

son erişim tarihi: 7 Temmuz 2024.

Köksal. H.K. (2022.a)

ŞERAFETTİN MAĞMUMÎ'nin AYVALIK ve CUNDA GÖZLEMLERİ (1894), 4 Kasım 2022.

son erişim tarihi: 7 Temmuz 2024.

Köksal. H.K. (2022.b)

Şark ticaret yıllıklarındaki bilgiler ışığında Ayvalık ve yakın çevresi (1881-1922), sf:151-187, Ayvalık tarihi üzerine akademik çalışmalar seçkisi, (yay. haz.) Berrin Akın Akbüber, Ayvalık: Ayvalık Belediyesi Kültür Yayınları.

Şerafettin Mağmumı̂ (2002).