 |
| Ayvalık Cumhuriyetçi Türk Gazetesi'nin sayın Selden EMRE koleksiyonunda bulunan 31 Teşrinievvel 1929 perşembe günlü 358 sayılı nüshası. (fotoğraf: H. Kaan KÖKSAL) |
Ayvalık'ta, doksan yıl önce, 1929 yılında düzenlenen Cumhuriyet Bayramı kutlamaları, Ayvalık Gazetesi'nin 31 Teşrinievvel 1929 günü satışa çıkan 358.sayısı satırlarından şöyle aktarılmış: (gazetedeki yazım hataları aynen tekrar edilmiştir.)
29 TEŞRİNEVVELİN TESİDİ (Kutlaması)
...
Bugün[ün] tesidi için hazırlıklar yapılmış kaymakamlık makamından ihzar edilen (hazırlanan) boruğraın [programın] ve davetnameler resmî ve hususî bütün teşekküllere dağıtılmıştı. Saat 10 buçukta atılan top üzerine merasime başlanmış, kaymakam İbrahim bey cümhuriyet bayramı şerefine kendisini selâmlayan ve yüzbaşı Şevket bey kumandasındaki bölüğü selâmlamakla mukabele ettikten ve bütün erkek ve kız mektepleri geçit yaptıktan sonra ihzar edilen kürsiye çıkan kaymakam İbrahim Mesut bey hükümet nâmına beri bir nutuk irat etmişlerdir. Kaymakam bey nutuklarında; milletin kara günlerini teşkil eden mütareke devrinden bil itibar kıymetli cümhuriyetimizin ilânına kadar olan devri çok canlı ve hakiki bir his ile ifade ettiler. Ve nutuklarını “bizi asırlar devam eden zulmetlerden, şerefli ve seadetli nurlara götüren ulu gazimizi cümlemiz namına ve samim kalbimizden gelen bir hissi minnet ve şükranla selamlarım” dediler ve alkışlarla karşılanan nutuklarına nihayet verdiler.
Halk fırkası namına da orta mektep müdiri Sadık Halit bey veciz ve samimi bir hitabede bulunduktan sonra muallim Ali Kemâl bey de mektepler namına ihzar ettiği güzel nutkunu okudu. Her iki nutuk da alkışlandı.
Kız mektebi talebesinden gümrük müdiri Rağıp beyin kerimesi [boş bırakılmış] hanım da cümhuriyet manzumesini tatlı bir edâ ile irat etti. Müfrezeyi askeriye Kaymakam ve alây kumandanı önünden resmi geçit yapmış ve bilumum mekteplerde aynı suretle geçmişlerdir. Yine atılan bir topla merasime nihayet verilmiştir. Badehu (Bundan sonra, ardından) makamı kaymakamide resmi kabul yapılmış pruğramdaki [programdaki] sıra ile memurin mülkiye ve askeriye ve bilumum resmî ve hususî teşekküller bu merasime iştirak etmişlerdir. Badehu kaymakam memurin ile alây kumandanlığına belediye ve halk fırkasına iadei ziyaret edilmiştir.
Hep, her taraf zümridin yeşillerle ve şanlı bayrağımızla süslenmiştir. Asarı beşâşet ve şetaret taşıyan halkta samimi tazahüratta bulunmuştur.
Bu gecenin şerefine türk ocağında ocaklılara mahsus olmak üzere bir müsamere verildiği gibi idmancılar tarafındanda azim sinemasında “kızıl sultan” piyesini de ihtiva edeb parlak bir temsil ve müsamere verilmiştir. Gece müessesatı resmiye [müessesât-ı resmiye] ve hususiye (resmi ve özel kurumlar) elektrikle tenvir edilmiş (aydınlatılmış) ve halk bu mes'ut günün gecesini ta besabah (sabaha kadar) belediye meydanında besit edilmiştir (tüm meydanı kaplayarak geçirmiştir). Gazetemiz; bu mes'ut ve ebed zinde kalacak olan Cumhuriyet bayramını vatandaşlarıyla birlikte tebrik ve besit ulu Halâskâr Gazimizede lâyezal (yok olmayacak) minnet ve şükranlarını arz eyler. (devamı arka sahifede)
(birinci sahifeden mabat)
Akşam, alây kumandanı ve bilumum memurin ile müessesat mümessillerine halk fırkası tarafından bir ziyafet verilmiştir. Ziyafet pek samimi geçmiştir. Askerlerimizin tertip ettikleri fener alayına halkımızda coşkun hislerle iştirak etmiştir. Fener alayı halk fırkası önünden geçerken konfetler ve serpantinler atılmıştır. Fener alayı deniz sahilini takiben kasabanın mahrecinde (çıkış yerinde, sonunda) bulunan askeri hastahanesine kadar gitmiş ve orada askerlerimiz milli havalar oynamak suretiyle tezahuratta bulunmuş ve sürur ve şadümanlarını (sevinç ve bahtiyarlıklarını) bu suretle temadî (devam) ettirmişlerdir.
