JOHN MURRAY "Handbooks for Travellers" SERİSİ ve "Aïvali" - I

John Murray III (1808-1892)'ün George Reid tarafından yapılmış portresi
(kaynak: en.wikipedia.org)

Daha önceleri çok defa yazmıştım, 18-19. yüzyıl "gezi-gezgin kitapları", aslında sanıldığı gibi "masum" değildir. Askeri, küçük objelerin ülke değiştirmesi, "mabetlerin ülke sınırları dışına çıkması". "casusluk",  vs. amaçlı "gezi-gezgin kitapları" o kadar çoktur ki şaşarsınız. Sadece Osmanlı ülkesine yönelik değildir bu kitaplar: Almanya, Belçika, Cezayir, İspanya, Rusya vs. ülkeyi tanıtan nice "gezi-gezgin kitapları" yazılmıştır bu dönemde. 

Murray's Handbooks for Travellers (Gezginler için Murray'ın El Kitapları) serisi de -hala basımı yapılan- bir "gezi-gezgin kitapları" kitaplarındandır. 

Murray tarafından yayımlanan el kitabının 1871 baskısısın kapağı,
(kaynak: en.wikipedia.org)

Size, iki bölüme ayırarak  vereceğim bu yazı dizisi ile; John Murray Yayıncılık'ı ve Murray'ın El Kitapları sersini tanıtan ilk bölümü sunduktan sonra, bu serini, 1840-1907 arasında yapılan 7 baskısı ile  "Türkiye'yi" ve "1840-1900" arasında 6 baskısı ile "Yunanistan'ı" tanıtan kitap serilerinin üzerinde durup gerekli tercümeleri yapacağım.

İyi okumalar dilerim.

John Murray Yayıncılık 2015 yılında Hachette UK (Lagardère Group)
bünyesine katılarak, 255 yıllık aile işletmesi geleneği sona erdi.
(kaynak: en.wikipedia.org)

John Murray'lar kimdir ve Murray's Handbooks for Travellers 

(Gezginler için Murray'ın El Kitapları) nasıl doğdu?

1777'de Londra'da kurulan John Murray Yayınevi, asker ve denizci John McMurray (1737-1793) tarafından, William Sandby'a ait Londra'da bulunan bir yayınevinin devralınmasıyla kuruldu. Murray, arkadaşının önerisine uyarak, o zaman İskoç karşıtı çizginin ifadesi olan "Mac (Mc)"ı yayınevi tabelasına yazmadı. Daha önce kitap ticareti deneyimi olmamasına rağmen Murray, 18. yüzyılın sonlarındaki riskli yayıncılık ve kitapçılık mesleğini üstlendi. Çok çeşitli eserleri yeniden yayınlayarak bu mesleğe başladı. Bunların başında, üç ayda bir yayınlanan "Medical Commentaries" (tıbbi yorumlar) ve Johann Kaspar Lavatar'ın "Essays on Physiognomy" (fizyonomi üzerine denemeler) gibi birçok önemli tıbbi ve bilimsel kitaplardı.

John Murray I (1737-1793)
(kaynak: nls.uk/collections)

Yayınevini kuran Murray I 1793'de öldüğünde oğlu Murray II daha 15 yaşında idi. Sonuç olarak, aile şirketi ilk önce yalnızca Samuel Highley tarafından yönetildi. Daha sonra, ortaklığın feshedildiği 1804 yılından itibaren yayınevi John Murray II tarafından yönetildi. Murray II 1807'de, Edinburgh'un önemli bir kitap satıcısı ve yayıncısı olan Charles Elliot'un (1748-1790) kızı Anne (1782-1845) ile evlendi. 

Böylece Elliot'ın eserleri, John Murray Yayınevi arşivi içine girdi. Murray II yönetiminde iş genişledi ve 1812'de, Londra'nın batı ucundaki 50 Albemarle Caddesi'ndeki daha büyük ve daha prestijli bir binaya taşındı. 1824'te  siyasi ve edebi dergi "Quarterly Review"u kurdu. Romancı Jane Austen, aşçılık yazarı Maria Rundell ve şair Lord Byron'un da dahil olduğu yazarlarına verdiği büyük ve cömert bağışlar ile dergi giderek büyüdü.

John Murray II (1737-1793)
(kaynak: nls.uk/collections)

16 Nisan 1808 yılında doğan John Murray III, prestijli İngiliz devlet okulu Charterhouse'daki ilk eğitimini aldı. Üniversite'yi Edinburgh Üniversitesi'nde okudu. Burada jeoloji ve mineraloji ile ilgilenmeye başladı. 1827'de üniversite öğrenimini tamamladı.

1836 yılında Murray's Handbooks for Travellers (Gezginler için Murray'ın El Kitapları) serisi, Londra'da John Murray Yayınevi tarafından yayınlanmaya başlandı. Dizi, Avrupa'daki ve Asya ile Kuzey Afrika'nın bazı bölgelerindeki turistik yerleri kapsıyordu. Kılavuz kitaplar, Charles Lever'in Dodd Family Abroad (Dodd ailesi yurt dışında) gibi kurgu eserlerinde yer alacak kadar popüler hale geldi. 

John Murray III (1808-1892)
(kaynak: nls.uk/collections)

Hollanda, Belçika ve Ren havzası ile ilgili olan el kitaplarını kendisi, İspanya ile ilgili olanı Richard Ford ve Mısır ile ilgili olan kitabı ise Sir Gardner Wilkinson yazdı. Ayrıca Kuzey İtalya bölümlerini ise Sir Francis Palgrave tarafından yazıldı. 1830'dan 1843'e kadar Murray III, babasının firmayı yönetmesine yardım etti. 

Babasının ölümü sonrasında kendi yayıncılık projeleri şunlardı;

• Nineveh and its Remains (Ninova ve kalıntıları) (1848),
• Lord Campbell's Lives of the Chancellors (Lord Campbell'in yaşamı ...) (1845–48),
• Lives of the Chief Justices (Baş yargıcın yaşamı) (1849).
• George Grote's History of Greece (George Grote'un Yunanistan tarihi) (1846–55),
• Murray's British Classics (Byron, Gibbon, Goldsmith, vd. açıklamalı kütüphane baskıları) ile Quarterly Review (danışman William Smith) sözlük serisi (1867).

Darwin'in The on the origin of species (türlerin kökeni üzerine) adlı kitabı, 1859'da Murray tarafından yayınlandı. John Evelyn Denison tarafından teşvik edilen the speaker's commentary (kouşmacıların yorumları) (1871–81) farklı türde bir girişimlerdi. 1887'de başlayan Murray's Magazine 1891'e kadar sürdü. Firma ayrıca, aşağıda detayları verilen çok sayıda resimli seyahat kitabı da yayınladı.

 

Charles Darwin tarafından yazılan
"Türlerin Kökeni"'nin 1859 Murray baskısı.
(kaynak: en.wikipedia.org)

Murray III, ilk günlerinden beri edebiyat dünyasında iyi bağlantılara sahipti. Londra Antikacılar Derneği'nin bir üyesi olan ve Athenæum Kulübü'nün bir üyesi olarak tanınan bir bilirkişisiydi. 2 Nisan 1892'de 50 Albemarle Caddesi'nde öldü. 

John Murray III'ün kuzeni Robert Cooke, firmaya 1837'de katıldı. Bundan önce, yayıncı Longmans'ta çıraklık yaptı. Aile şirketine katıldıktan sonra ortak oldu ve Murray IV  ile iyi bir çalışma ilişkisi kurdu. Cooke, İspanya üzerine gezgin ve yazar olan George Borrow ile iyi arkadaştı. Kendisini firmanın ayrılmaz bir parçası olarak kabul ettirdikten sonra, hayatı boyunca işle aktif olarak ilgilenmeye devam etti.

Sir John Murray III'ün 1892'de ölümü üzerine, iki oğlu Sir John Murray IV ve Hallam Murray, işin yönetimini devraldı. Murray IV, 1873'ten beri firma ile çalışıyordu ve 1878'de küçük ortak oldu. Hallam Murray ise firmaya 1884'te katıldı. Ancak kardeşlerin tartışması üzerine Hallam Murray 1908'de işi bıraktı. Firmanın başında kalan Murray IV geçti ve o, yayıncılık dünyasında önemli bir figür haline geldi. Yayıncılar Derneği'nin kurucu üyesiydi. Kitapların halka satışı için kapak fiyatını belirleyen net bir kitap sözleşmesinin yazılması ve 1911 Telif Hakkı Yasasının oluşturulmasında önemli bir rol oynadı. 

John Murray IV (1851-1928)
(kaynak: nls.uk/collections)

Murray IV'ün en gurur duyduğu yayın, 1907'de başlayan ve firma tarafından 1932'de oğlu tarafından tamamlanan bir proje olan Arthur Christopher Benson ve Viscount Esher tarafından düzenlenen çok ciltli "Letters of Queen Victoria" (Kraliçe Victoria Mektupları) idi. Murray IV, 'Kraliçe Victoria'nın Mektupları'nı indirimli olarak satma girişiminin ardından Times Kitap Kulübü ile giriştiği yasal anlaşmazlığı da kazandı.

John Murray IV, Reginal Smith'in 1916'da ölümünün ardından Smith, Elder & Co yayınevinin satın alınmasından sorumluydu. Bu, aylık etkili edebi "The Cornhill Magazine" dergisini de içerdiği için firmaya önemli bir katkı oldu. Aralarında Sir Arthur Conan Doyle, George Eliot, Thomas Hardy, John Ruskin ve Brontë kardeşlerin de bulunduğu bir dizi önemli yazar da firmaya geldi.

"Hallam" olarak bilinen Alexander Henry Hallam Murray, John Murray IV'ün küçük erkek kardeşiydi. Sosyal sınıfındaki çoğu genç erkek gibi iyi bir eğitim aldı. Daha sonra Slade Güzel Sanatlar Okulu'na girdi. Kraliyet Akademisi'nde düzenli olarak sergilenen seçkin bir sanatçı oldu. Hallam, firmaya 1876'da katıldı ve 1884'te ortak oldu. Sanatsal ve grafik tasarım becerileri, örneğin HW Nevinson'un "Sketches on the Old Road through France to Florence" (Fransa'dan Floransa'ya Eski Yol Üzerindeki Eskizler) (1904) adlı eserinde olduğu gibi, olağanüstü çizimler üretti. Ayrıca arkeolog Heinrich Schliemann'ın çalışmaları da dahil olmak üzere Murray kitapları için kitap kapakları tasarladı.

Hallam, Avrupa'yı ve dünyayı kapsamlı bir şekilde gezdi ve 'gezginler için el kitapları' serisinin sorumluluğunu üstlendi. Ayrıca "The High Road of Empire" (İmparatorluğun Yüksek Yolu) 1905 yılında yazdı. 1892'de işletmenin sekizde beşini ve Albemarle Caddesi binasını Murray IV,  kalan sekizde üçü ilee Newstead mülkünü Hallam miras olarak aldı. Ancak, o yıl Hallam ve Murray IV tartışmaya başladı, Hallam, 1908'de firmadan istifa etti. Newstead'in mülkiyetini Birinci Dünya Savaşı'ndan kısa bir süre sonra sattı.

Sir John Murray V (1884-1967)
(kaynak: nls.uk/collections)

"Jack" olarak bilinen John Murray V, Birinci Dünya Savaşı sırasında İskoç Atlı Birliği ve Kraliyet İskoçları ile ayrıcalıklı bir şekilde hizmet etti. Yarbay rütbesine kadar yükseldi ve Mısır, Gelibolu ve Fransa'da görev yaptı. Kişisel cesaretinden dolayı iki kez Seçkin Hizmet Nişanı ile ödüllendirildi ve Belçika Croix de Guerre'yi aldı. Ayrıca Westminster Hospital, Friends of Great Ormond Street Hospital ve Deafened Ex-Servicemen's Fund gibi birçok hayır kurumunda aktif olarak yer aldı.

John Murray V, 1928'de babasının ölümü üzerine kıdemli bir ortak oldu. Artık köklü ve saygın bir firma olan John Murray Yayıncık, onun dönemde, Murray ve Smith Elder Yayıncılık olarak, eski kataloğundan yeni baskılar çıkarmaya ve okul kitapları ve anıları yayınlamaya odaklandı.  Murray V, 1932'de şövalyelik aldığı "Kraliçe Victoria Mektupları"nın yayınlanmasını tamamladı. Onun yönetimi altında, yayınevi 1951'de bir ortaklıktan limitet şirkete dönüştü. Çocuksuz öldüğü için firma yeğeni John 'Jock' Murray VI'ya geçti .

John 'Jock' Murray VI (1909-1993)
(kaynak: nls.uk/collections)

John Murray VI - veya sevgiyle tanındığı şekliyle 'Jock' - John Murray V'in yeğeniydi. John Arnaud Robin Gray, küçük yaşlardan itibaren Jock'un aile şirketine girmesi bekleniyordu. 1928'de şair John Betjeman ve karikatürist ve tasarımcı Osbert Lancaster ile tanıştığı Oxford Üniversitesi'nde eğitim gördü. Her ikisi de ömür boyu arkadaş oldu ve Murray yazarları oldu. 1930'da Jock resmen adına 'Murray'i ekledi ve 1931'de firmaya girdi ve 1933'te ortak oldu.

1930'ların başında "Quarterly Review" ve "The Cornhill Magazine" dergilerinin editörlüğüne yardım etti. 1939'da Diana James (1911-2011) ile evlendi. Jock yönetiminde, Kenneth Clark, Patrick Leigh Fermor, Dervla Murphy ve Freya Stark gibi seçkin ve çok satan yazarlar yer aldı. Jock aynı zamanda bilgili, saygın ve takıntılı bir Lord Byron alimi ve koleksiyoncusuydu. John Murray Yayınevi Arşivi'ne Byron basımlarını ekledi. Ayrıca, Leslie Marchand'ın Byron'ın mektuplarının ve dergilerinin 13 ciltlik baskısı (1973-1994) dahil olmak üzere, Byron hakkında çok sayıda çalışmaya yardım etti ve bunları yayınladı.

Jock, aralarında Royal Geographical Society, the Publishers' Association, the Literary Society, the Society of Dilettanti ve Roxburghe Club'ın da bulunduğu bir dizi topluluk ve dernekte aktifti. 1993 yılındaki ölümüne kadar şirkette aktif olarak çalıştı.

John Murray VII
(kaynak: nls.uk/collections)

John 'Jock' Murray VI ve Diana Murray'in oğlu John Murray VII, matbaacılık, ciltleme ve kitap satışında uzun bir çıraklık döneminin ardından 1964 yılında firmaya katıldı. 1970 yılında, daha sonra John Murray Yayıncılık'ın arşivcisi olan ve koleksiyonla ve birçok araştırmacısıyla büyük bir tutku ile ilgilenen Virginia Lascelles ile evlendi. 1987 yılında şirketin yönetimi Murray VII'ye verildi. 20. yüzyılın sonunda, John Murray Yayıncılık seyahat, askeri, biyografi, tarih, kurgu ve eğitim çalışmalarını içeren çeşitli kaliteli eserler yayınlamaya devam etti.

Murray VII, 2002 yılında yayıncılık şirketini Hodder Headline'a satmaya karar verdiğinde, John Murray Yayıncılık, dünyanın en eski bağımsız aile tarafından işletilen yayıneviydi. Kitaplar bugün hala gururla John Murray Yayıncılık baskısı altında yayınlanmaktadır.

Coğrafi kapsama göre Murray'in El Kitaplarının listesi

Almanya

• Hand-Book for Travellers on the Continent: Being a Guide through Holland, Belgium, Prussia and Northern Germany, and Along the Rhine, (1838), (2 baskı), Londra: J. Murray. 
• Handbook for Travellers on the Continent: Being a Guide to Holland, Belgium, Prussia, Northern Germany, and the Rhine from Holland to Switzerland, (1871), (17 baskı), Londra: J. Murray. 
• Handbook for Travellers in Southern Germany, (1844), (3 baskı), Londra: J. Murray. 
• Handbook for Travellers in Southern Germany, (1863), (9 baskı), Londra: J. Murray. 
• Murray's Handbook for Belgium and the Rhine, (1852), Londra: J. Murray. 
• Handbook for North Germany,  (1877), Londra: J. Murray. 
• Handbook for North Germany, (1886), (20 baskı), Londra: J. Murray. 
• Handbook for Travellers in South Germany and Austria, (1903), (15 baskı), Londra: J. Murray. 

Belçika

• Murray's Handbook for Belgium and the Rhine, Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Holland and Belgium, (1876), (19. baskı), Londra: J. Murray. 
• Handbook for Travellers in Holland and Belgium, (1881). (20. baskı), Londra: J. Murray. 

Büyük Biritanya / İngiltere

• Handbook for England and Wales, (1878), Londra: J.Murray.

Doğu Midlands bölgesi 

• Handbook for Travellers in Derbyshire, Nottinghamshire, Leicestershire, and Staffordshire, (1892), (3 baskı), Londra: J.Murray.
• Handbook for Northamptonshire and Rutland, (1901), (2 baskı), Londra, Edwards Stanford.

Doğu İngiltere bölgesi

• Handbook for Essex, Suffolk, Norfolk, and Cambridgeshire, (1870), (2 baskı), Londra: J.Murray.
• Handbook for Hertfordshire, Bedfordshire, and Huntingdonshire, (1895), Londra: J.Murray.

Londra bölgesi

• Handbook of London, Peter Cunningham, (1850), Londra: John Murray.
• Murray's Handbook for Modern London, (1851), Londra: John Murray.
• Handbook to London as it is, (1871), Londra: John Murray.
• Handbook to the Environs of London, James Thorne, (1876), Londra: John Murray.
• Handbook to London as it is, (1879), London: J. Murray.

Kuzey Batı İngiltere bölgesi

• Handbook for Lancashire, (1880), Londra: J. Murray.
• Handbook for Westmorland, Cumberland, and the lakes, (1869), (2 baskı), Londra: J. Murray.

Kuzey Doğu İngiltere bölgesi

• A Handbook for Travellers in Kent and Sussex, (1858), (3 baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Kent, (1877), (4 baskı), Londra: J. Murray. 
• A Handbook for Travellers in Surrey, Hampshire, and the Isle of Wight, (1876), (3 baskı), Londra: John Murray,
• A Handbook for Travellers in Berks, Bucks, and Oxfordshire, (1860), Londra: J. Murray,
• Murray's Cyclist's Roadbook: from London through Guildford, Chichester, Portsmouth, and Southampton to the New Forest and back by Romsey, Winchester, Guildford, Dorking, and Epsom, (1862), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in the Isle of Wight, (1898), (5 baskı), Londra: J. Murray.

Güney Batı İngiltere bölgesi

• A Hand-book for Travellers in Devon & Cornwall, (1851), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Wiltshire, Dorsetshire and Somersetshire, (1859), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Wiltshire, Dorsetshire, and Somersetshire, (1882), (4 baskı), Londra: John Murray.
• Handbook for Travellers in Devon, (1895), (11 baskı), Londra: J. Murray.

Batı Midlands bölgesi

• Handbook for Shropshire, Cheshire and Lancashire, (1870), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Gloucestershire, Worcestershire, and Herefordshire, (1872), Londra: J. Murray.
• Handbook of  Warwickshire, (1899), Londra: J. Murray. 

Yorkshire ve Humber bölgesi

• Handbook for Travellers in Yorkshire, (1882), (3 baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Yorkshire (1904), (4 baskı). Londra: Edward Stanford.

İskoçya

• Handbook for Travellers in Scotland, (1875), (4 baskı), Londra: J. Murray,

Galler

• A Handbook for Travellers in South Wales, (1860), Londra: J. Murray.
• A Handbook for Travellers in North Wales, (1868), (3 baskı), Londra: J. Murray.

Cezayir

• A handbook for travellers in Algeria, (18??), Londra, John Murray.
• R. Lambert Playfair (1882), Handbook to the Mediterranean, (2. baskı), Londra: J. Murray.
• R. Lambert Playfair (1887), Handbook for Travellers in Algeria and Tunis; Algiers, Oran, Constantine, Carthage, etc., (3.baskı), Londra: J. Murray.
• R. Lambert Playfair (1890), Handbook for Travellers in Algeria and Tunis, (4. baskı), Londra: J. Murray.
• R. Lambert Playfair (1892), Handbook to the Mediterranean, (3.baskı), Londra: J. Murray.
• R. Lambert Playfair (1895), Handbook for Travellers in Algeria and Tunis, (3.baskı), Londra: J. Murray.

Fransa

• Hand-book for Travellers in France, (1848), (3 baskı), Londra: Murray.
• A Handbook for Travellers in France, (1858), (6 baskı), Londra: J.Murray.
• A Handbook for Travellers in France, (185 ), (8 baskı.), Londra: J.Murray.
• Handbook for visitors to Paris, (1879), Londra: Murray.

Hindistan

• A Handbook for India, (1859), Londra,: J. Murray,
• Handbook of the Madras Presidency, (1879), (2. baskı), Londra: J. Murray,
• Handbook of the Bombay Presidency with an Account of Bombay City, (1881), (2. baskı), Londra: J. Murray,
• Handbook of the Bengal Presidency with an Account of Calcutta City, (1882), Londra: J. Murray,
• A Handbook for Travellers in India and Ceylon, (1892). Londra: J. Murray.
• A Handbook for Travellers in India, Burma, and Ceylon, (1906), (5. baskı), Londra: J. Murray.
• A Handbook for Travellers in India, Burma, and Ceylon, (1911), (8. baskı), Londra: J. Murray.

İrlanda

• Handbook for Travellers in Ireland, (1866). (2. baskı), Londra: J. Murray.
• John Cooke (1906), Handbook for Travellers in Ireland (7. baskı), Londra: Edward Stanford.

İskandinavya

• Hand-book for Northern Europe, (1849), Londra: J. Murray
• Hand-book for Travellers in Denmark, Norway, and Sweden, (1871), (3.baskı), Londra: J. Murray,
• Hand-book for Travellers in Sweden, (1877), Londra: J. Murray
• Hand-book for Travellers in Norway, (1880), (7. baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Denmark, with Sleswig and Holstein, and Iceland, (1883), (5. baskı), Londra: J. Murray.

İspanya

• Richard Ford (1845), A Handbook for Travellers in Spain, Londra: J. Murray
• Richard Ford (1855), A Handbook for Travellers in Spain, (3. baskı), Londra: J. Murray
• Richard Ford (1882), A Handbook for Travellers in Spain (6. baskı), Londra: J. Murray.
• Richard Ford (1890), Handbook for Travellers in Spain, (7. baskı), Londra: J. Murray.
• Richard Ford (1892), Handbook for Travellers in Spain, (8. baskı), Londra: J. Murray.

İsviçre

• Handbook for Travellers in Switzerland, (1867), (12.baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Switzerland, (1886) Londra: J. Murray,
• Handbook for Switzerland (1904), (19. baskı), Londra: Edward Stanford,

İtalya

• Handbook for Travellers in Central Italy, (1843), Londra: J. Murray and Son.
• Octavian Blewitt (1850), Hand-book for Travellers in Central Italy,(2. baskı), Londra: J. Murray. 
• Handbook for Travellers in Central Italy, (1853), (3. baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Central Italy, (1857), (4. baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in North Italy, (1842), Londra: John Murray.
• Hand-book for Travellers in Northern Italy, (1847), (3. baskı), Londra: J. Murray.
• Hand-book for Travellers in Northern Italy, (1852), (4. baskı), Londra: J. Murray.
• Hand-book for Travellers in Northern Italy, (1866), (10. baskı), Londra: J. Murray.
• Hand-book for Travellers in Northern Italy, (1897), (16. baskı), Londra: J. Murray.
• A Handbook of Rome and its Environs, (1867), (8. baskı), Londra: J. Murray.
• A Handbook of Rome and its Environs, (1888), (14. baskı), Londra: J. Murray.
• A Handbook of Rome and the Campagna, (1899), (16. baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Southern Italy, (1868), (6. baskı), Londra: J. Murray. 
• Handbook for Travellers in Southern Italy, (1878), (8. baskı), Londra: J. Murray.

Japonya

• Ernest Mason Satow; A. G. S. Hawes (1884). Handbook for Travellers in Central & Northern Japan; being a guide to Tōkiō, Kiōto, Ōzaka, Hakodate, Nagasaki, and other cities (2. baskı). Londra: J. Murray.
• Basil Hall Chamberlain; W.B. Mason (1901), A Handbook for Travellers in Japan (6. baskı), Londra: J. Murray.
• Basil Hall Chamberlain; W.B. Mason (1903), A Handbook for Travellers in Japan (7. baskı), Londra: J. Murray.
• Basil Hall Chamberlain; W.B. Mason (1907), A Handbook for Travellers in Japan including the whole empire from Saghalien to Formosa (8. baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Japan (1913), (9. baskı), Londra: J. Murray.

Mısır

• Gardner Wilkinson, Hand-book for Travellers in Egypt, (1847), J. Murray.

Portekiz

• Handbook for Travellers in Portugal, (1856), (2. baskı.), Londra: J. Murray,
• Handbook for Travellers in Portugal, (1875), (3. baskı.), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Portugal, (1887), (4. baskı.), Londra: J. Murray. 

Rusya

• Hand-book for Northern Europe c:2: Finland and Russia, (1849) Londra: John Murray.
• Hand-book for Travellers in Russia, Poland, and Finland, (1868), (2.baskı), Londra: J. Murray.
• Hand-book for Travellers in Russia, Poland, and Finland (1888), (4. baskı), Londra: J. Murray.

Suriye

• Handbook for Travellers in Syria and Palestine, (1858), (1. baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Syria and Palestine, (1868), (2. baskı),  Londra: J. Murray.

Türkiye 

• A Hand-book for Travellers in the Ionian Islands, Greece, Turkey, Asia Minor, and Constantinople, (1840), (1. baskı) Londra: J. Murray.
• A Hand-book for Travellers in the Ionian Islands, Greece, Turkey, Asia Minor, and Constantinople,  (1845), (2. baskı), Londra: J. Murray.
• A Handbook for Travellers in Turkey (3. baskı), Londra J. Murray.
• R. Lambert Playfair (1882), Handbook to the Mediterranean (2. geliştirilmiş baskı), Londra: John Murray
• R. Lambert Playfair (1892), Handbook to the Mediterranean (3. geliştirilmiş baskı), Londra: John Murray
• Handbook for Travellers in Asia Minor, Transcaucasia, Persia, etc, editör: Charles Wilson,  (1895), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Constantinople, Brûsa, and the Troad, (1907), Londra: J. Murray.

Yunanistan

• A Hand-book for Travellers in the Ionian Islands, Greece, Turkey, Asia Minor, and Constantinople, (1840), (1. baskı) Londra: J. Murray.
• A Hand-book for Travellers in the Ionian Islands, Greece, Turkey, Asia Minor, and Constantinople (1845), (2. baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Greece, (1854), (3 baskı), Londra: J. Murray,
• Handbook for Travellers in Greece (1872), (4. baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook to the Mediterranean R. Lambert Playfair (1882), (2. elden geçirilmiş baskı), Loraon: John Murray.
• Handbook for Travellers in Greece (1844), (5. baskı), Londra: J. Murray.
• Handbook for Travellers in Greece (1900), (6. baskı), Londra: Murray.

devam edecek...