ŞARK TİCARET YILLIKLARINA GÖRE 1891-1922 ARASINDA AYVALIK'ta BULUNAN AVUKATLAR

(resim.01) Osmanlı dönemi avukat ruhsatnamesi.
(kaynak: ekrembugraekinci.com/)

İstediğim okur ilgisine ulaşamasam da -"Bonjur Pansiyon"dan kaynaklı olsa gerek-, herkesin üzerine konuştuğu "Osmanlı dönemi Ayvalık Konsoloslukları" ile burada görev yapan konsoloslar veya konsolos yardımcılarını, adları ve ele aldığım dönemdeki görev süreleri ile 15 Mayıs 2024 günü yayımlamıştım (Köksal,2024).

Bu yazımda ise; 1891-1922 arası Osmanlı Devleti Ayvalık'ında görev alan, "L'Indicateur Ottoman" ve diğer adlarla yayın yapan "ticaret yıllıkları" sayfalarına reklam veren "avukatları" tanıtacağım.

Bilindiği gibi Osmanlı İmparatorluğunun "yenilenmesi", III. Selim (hükümdarlık süresi: 1789-1807) ile başlayan, Adülmecid'in (hükümdarlık süresi: 1839-1861) 1839 yılında ilan ettiği Tanzimât Fermanı (Gülhane Hatt-ı Şerifi) ile yazılı bir hal alan, Osmanlı "modernleşmesi ve yenileşme döneminin" adıdır. Bu dönemin, II. Abdülhamid'in (hükümdarlık süresi: 1876-1909) 1876'da tahta çıkması ve Meşrutiyet'i ilan etmesi ile sona ermiş olduğu kabul edilir. 

Ben XVII. yüzyıldan itibaren adı duyulmaya başlayan Ayvalık'ın, "tarihini yeniden -ama doğru olarak- yazmanın" gerektiğini savunan bir kişi olarak, bulduğum her kaynakta Ayvalık okumalarına devam ediyorum. "L'Indicateur Ottoman" ve ardılı yıllıklar gibi "gayrı resmi belgeler" de bu okumalara dahildir. 

"L'Indicateur Ottoman" ve ardılı yıllıklarda yaşanan en büyük sorun, adların tercümesi ve transliterasyonu meselesinde olmaktadır. Zira, yıllıktaki Ayvalıklılar çoklukla Helen adlarına sahiptiler ve Latin alfabesine transliterasyonu yapılırken bu adlar, farklı baskılarda farklı biçimlerde yazılmışlardı. Bu nedenle tüm adlar, önce yıllarına ve iş kollarına göre listelendi ardından çapraz okumalarla aynı kişi olduğu varsayılanlar tekleştirildi. Bu işlem sonucunda, 1881-1922 yılları arasında Ayvalık'ta ticari faaliyette bulunmuş 490 tüccar / sanayici / ortaklığın adı belirlendi. (Köksal,2022;178-187)

İkinci sorun ise; bu yıllıkların bir ticari girişim olduğundan dolayı Ayvalık'ta faaliyet gösteren "tüm tüccarları/sanayicileri kapsıyor olmayışı" meselesi idi. Bu yıllıklardaki adlar, yayın yönetimi ile tüccar arasında bağıtlanmış “reklam sözleşmelerine” dayanmaktaydı. Yani buradaki adlar "eksik" olabilirdi.

Okuyucu, bu "iki meseleyi ihmal etmemelidir".

1881-1922 yılları arasında basımı yapılan "L'Indicateur Ottoman" sayfaları okunduğunda, 1891 yılından sonra meslek grupları ayrı belirtilmiştir ve bu gruplandırmaya göre Ayvalık'ta görev alan toplam 14 avukat bulunmaktadır. 

Bu avukatların soyadları alfabetik sıraya göre şöyledir:

Anastassiadés (M.)

Argyriadis (C.)

Cartzaklis (M.)

Christidès (A.)

Diamandopoulos (P.)

Economidès (G.)

Grigoriadès (B.)

Ihartzakli (M.)

Mouflouzelis (G.)

Pappadopoulos (T.)

Petridès (G.)

Photiadès (A.)

Tapinos

Zervos (G.D.)

Yıllıklara göre Economidès ve Mouflouzelis 1891-1922 yılları arasında en uzun süre Ayvalık'ta avukatlık yapmışlardır. Bunları 1894-1922 yılların çalışan Zervos izlemektedir. Zervos'u, 1892-1922 yılları arasında avukatlık yapan Pappadopoulos ve Photiadès izlemektedir.

1909-1922 yılları arasında çalışan Grigoriadès ile 1891-1896 yılları arasında avukatlık yapan Petridès diğerlerini izlemektedir.

1894-1895 yılları arasında adı bulunan Ihartzaki ile 1921-1922 arasında adı gözüken Anastassiadés ikişer yıl avukatlık yapmış gözükmektedir.

Bunlar dışında Argyriadis (1896), Christidès, Diamandopoulos ve Tapinos (1891) ile Cartzaklis (1909) birer yıl avukatlık yapmış gözükmektedir.

Bunlara ilişkin bilgiler (tablo.01)'de bulunmaktadır.

(tablo.01) 1891-1922 yılları içinde avukatlık yapanların listesi.
(L'Indicateur Ottoman vd reklam verenlere göre)
(kaynak: Hayri Kaan Köksal,2022)

.: büyütmek için tabloya basınız :.

---

KAYNAKÇA

Ekinci, E.B. (2021),

AYAK KAVAFINDAN AVUKATA, 21 Haziran 2021.

son erişim tarihi: 16 Mayıs 2024.

Köksal, H.K. (2024).

ŞARK TICARET YILLIKLARINDAKİ AYVALIK KONSOLOSLUKLARI, 15 Mayıs 2024.

son erişim tarihi: 16 Mayıs 2024.

Köksal. H.K. (2022).

Şark ticaret yıllıklarındaki bilgiler ışığında Ayvalık ve yakın çevresi (1881-1922), sf:151-187, Ayvalık tarihi üzerine : akademik çalışmalar seçkisi, (yay. haz.) Berrin Akın Akbüber, Ayvalık: Ayvalık Belediyesi Kültür Yayınları.

AYVALIKLI SANATÇI ve DÜŞÜNÜRLER XVII: Lefteris Köşklis (Λευτέρης Κιοσκλής)

Lefteris Köşklis (Λευτέρης Κιοσκλής), Helen avukat, Midilli belediye başkanı, PASOK [1] parlamentosu üyesi ve hareketin kurucu üyesiydi.

Kimon Köşklis (Κίμωνα Κιοσκλή) ve Christina Chatzimanolakis (Χριστίνας Χατζημανωλάκη)'in oğlu Lefteris Köşklis, 1913 yılında Ayvalık'ta doğdu. 1922'de ailesi, o ve kız kardeşi Ioanna (Ιωάννα (Βάνα) Αναγνωστοπούλου) ile birlikte mülteci olarak Midilli'ye gitti.

Selanik Üniversitesi'nde Hukuk okudu. Ulusal Direniş (Εθνική Αντίσταση)'te [2] ve iç savaş sonrası demokratik harekette yer aldı ve bu ona 1940'ların sonlarında hapis ve sürgüne mal oldu. 

1974 yılında PASOK'un kurulmasında görev aldı. O yıl yapılan seçimlerinde PASOK milletvekili adayı oldu ancak seçilemedi. 1977 ve 1981 seçimlerinde iki kez Midilli Milletvekili seçildi. 1981 seçimleri sonrasında Ticaret Bakanı görevi ile görevlendirildi.

1982'de Midilli belediye başkanlığına aday oldu.

5 Mayıs 1991 tarihinde Midilli'de öldü,

----

DİPNOTL]AR

[1] Panhellenik Sosyalist Hareket ( PA.SO.K.) (Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑ.ΣΟ.Κ.)), sosyal demokrat bir Helen siyasi partisidir. 3 Eylül 1974'te Andreas Papandreou (Ανδρέας Παπανδρέου) tarafından kuruldu. Mayıs 2022'de parti içi referandumda partinin adının PASOK - Değişim Hareketi olarak değiştirilmesine ve tarihi bir amblemi olan yeşil güneşin yeniden canlandırılmasına karar verildi.

2022 Kongresi sonrasında PASOK Değişim Hareketi
adını aldı ve amblemini değiştirdi.

[2] Ulusal Direniş terimi, İkinci Dünya Savaşı sırasında gerilla örgütlerinin Yunanistan'ı kurtarmak amacıyla işgal güçlerine karşı yürüttüğü eylemi tanımlamaktadır . Direniş, Nisan 1941'de Yunanistan'ın düşüşü ve teslim olmasından hemen sonra başladı. Başlangıçta bireysel vatandaşların veya küçük vatandaş gruplarının kendiliğinden eylemlerinin ürünüydü, ancak yavaş yavaş direniş örgütlerinin kurulmasıyla organize bir biçim kazandı. Ulusal Direniş, Birleşik Krallık tarafından destekleniyordu.